احداث آبگیر و مخزن آب کشاورزی و تشکیل استخر های مخصوص برای ذخیره آب مورد نیاز گیاهان که با استفاده از بتن و سیمان انجام می شود. با هدف پیشگیری از هدر رفتن ذخایر آب انجام می گردد و در این دوران کم آبی می تواند بهترین روش برای صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی محسوب شود. ساختن مخازن ذخیره آب می تواند کمک شایانی به اقتصاد کشاورزی نموده و در جهت سود دهی بیشتر اثر زیادی داشته باشد.
افرادی که دارای زمین های کشاورزی در مناطق دور از چاه آب و رودخانه می باشند سختی بسیاری را برای تامین آب مورد نیاز زمین متحمل می شوند. این عزیزان می توانند با انجام احداث منبع آب مقادیر زیادی از آب را برای مدت زمان طولانی نگهداری کنند و مجبور نباشند در فواصل زمانی کوتاه نسبت به تامین آب اقدام نمایند.
مخزن پلاس به عنوان یکی از فروشندگان برتر انواع تانکر آب پلاستیکی کوچک و بزرگ در مدل های مختلف مشغول به فعالیت است و سال ها تجربه و تخصص را ضمیمه این فعالیت نموده است.
مخزن آب کشاورزی
مخزن آب کشاورزی چیست؟
وجود آب و برقراری جریان آن یکی از مهم ترین عناصر کشاورزی محسوب می شود و افراد کشاورز قبل از انجام هر کاری بایستی اطمینان کامل را از لحاظ توانایی تامین آب مورد نیاز به زمینشان داشته باشند. امروزه استفاده از مخزن برای زمین هایی که با کمبود آب مواجه هستند امری بسیار رایج است و بکار گیری این مخزن ها می تواند راه حل مناسبی برای جمع آوری مقدار زیادی آب برای طولانی مدت محسوب گردد.
احداث مخزن کشاورزی برای کشتزار هایی که به چاه یا رودخانه نزدیک هستند نیز کاربرد دارد و کشاورز با ذخیره سازی آب مورد نیاز زمین خود در این مخازن می تواند فشار لازم برای قرار گیری آب در لوله های مخصوص انتقال را تأمین نماید. انجام عملیات احداث مخزن توسط مهندسین مربوطه انجام می شود که پیشروی مراحل آن از قوانین مشخصی پیروی می کند.
قطعاتی که در ساختار مخزن های آب کشاورزی به کار گرفته می شوند از مواد اولیه گوناگونی ساخته شده اند تا بتوانند علاوه بر تحمل فشار مقدار زیادی آب، مانع نفوذ آنها به داخل زمین گردند. از جمله وسایلی که برای تولید این مخزن ها به کار گرفته می شود ورقه های پلی اتیلنی هستند که از نوعی پلیمر ساخته شده اند و در حال حاضر جزو با کیفیت ترین و پر طرفدار ترین ورق های موجود در بازار می باشند.
لایه های موجود در مخازن آب
کاربردهای مخزن آب کشاورزی
مخزن های مخصوص جمع آوری آب کشاورزی علاوه بر ذخیره آب مورد نیاز زمین، کاربرد های دیگری نیز دارد که می تواند در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد. یکی از استفاده هایی که از این مخزن ها می شود در زمینه ساخت استخر پرورش ماهی است که می تواند نقش یک عایق مناسب برای جلوگیری از عبور آب را ایفا نماید و باعث به وجود آمدن شرایط لازم جهت زیست ماهی شود.
اگر برای ساخت این مخزن ها از مواد اولیه مخصوصی استفاده شود که تمایلی به واکنش با مواد شیمیایی نداشته باشند می توان از آنها به عنوان حوضچه های اسیدی استفاده نمود. از دیگر کاربرد های این مخازن می توان به تبدیل شدن آنها به محل نگهداری کود اشاره کرد. این مخزن ها شرایط مناسب را برای انجام عملیات مربوط به مخلوط کردن مواد تشکیل دهنده کود دارا می باشند.
از این ابزار می توان برای جمع آوری آب باران نیز استفاده نمود و در صورتی که دارای مساحت زیادی باشند می توانند مقدار زیادی آب را در هنگام بارندگی در خود ذخیره نمایند و بخشی از آب مورد نیاز زمین زراعی را تامین کنند.
با کاربردهای دیگر مخازن بیشتر آشنا شوید : مخزن آتش نشانی
مواد تشکیل دهنده مخزن آب
روش های ساخت منبع آب کشاورزی
برای احداث مخازن ذخیره آب روش های مختلفی وجود دارد که هر کدام از آن ها با توجه به شرایط موجود انتخاب و پیاده سازی می شوند. روش های ایجاد مخزن آب عبارتند از:
- عایق کاری که با استفاده از مصالحی مانند قیر انجام می شود و در زمان های گذشته بیشتر استفاده می شده است.
- ایجاد آب بند با استفاده از چسب های مخصوص بتن که در حال حاضر رایج ترین مدل آب بندی می باشد.
- انجام عایق کاری استخر با استفاده از چسب های اپوکسی که با ایجاد چسبندگی فوق العاده می توانند باعث اتصال لایه های مختلف مخزن شده و مقاومت آن را در برابر پوسیدگی بالا ببرند.
انتخاب مناسب ترین روش برای ایجاد استخر مخزن مستلزم در نظر گرفتن شرایط جوی و نوع خاک زمین کشاورزی و دیگر عوامل است که داشتن اطلاعات کافی در این زمینه ها می تواند بهترین نتیجه را برای داشتن یک مخزن ایده آل رقم بزند.
نصب ورق های مخزن آب کشاورزی
مراحل احداث منبع آب کشاورزی
احداث یک مخزن با کیفیت که دارای طول عمر بالایی باشد و مقاومت ویژه در برابر فشار آب داشته باشد . بتواند تمام انتظاراتی که از یک منبع با کیفیت می رود را برآورده سازد. مستلزم طی نمودن مراحل مشخصی است که در ادامه این مطلب به توضیح مختصری در رابطه با هر کدام از این مرحله ها خواهیم پرداخت. طی کردن گام به گام این روند باعث می شود. زحماتی که برای ایجاد مخزن کشیده شده است به هدر نرفته و نتیجه صد در صد را برای کشاورز رقم بزند.
دیگر محصولات مخزن پلاس :مخزن آب ۳۰۰۰۰ عمودی
نقشه برداری و جمع آوری داده
اولین قدم برای انجام پروژه ساخت مخزن کشاورزی انجام نقشه برداری و به دست آوردن اطلاعاتی از قبیل نوع خاک زمین کشاورزی و منطقه آب و هوایی مربوط به آن، اندازه سطح زمین مورد نظر برای احداث مخزن و شرایط جوی و رطوبت هوا است. انتخاب مناسب ترین محل برای شروع کار ساخت مخزن توسط دوربین های مخصوصی انجام می شود که در عملیات نقشه کشی استفاده می شوند.
متخصصین اجرای این سازه می توانند در همان ابتدای کار و در مرحله نقشه برداری مقدار حدودی هزینه ای که برای انجام پروژه لازم است را تخمین بزنند. از دیگر مواردی که در این مرحله بایستی بررسی گردد می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- مشخص کردن محل هایی که آب مورد نیاز مخزن را تامین می کنند مانند چاه یا نهر هایی که به صورت فصلی فعال میشوند.
- بررسی مسیر انتقال آب درون چاه یا رود به مخزن احداث شده
- در نظر گرفتن کیفیت آبی که قرار است در مخزن ریخته شود
- توجه به تایم در نظر گرفته شده برای استفاده از آب چاه یا نهر
- تشخیص خاک زمین از لحاظ ریزی یا درشتی
مساحت مخزن آب کشاورزی
طرح اولیه مخزن و پیاده کردن شکل اولیه
بعد از اینکه افراد متخصص اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورده و آنها را سازماندهی نمودند. اقدام به ایجاد یک طرح ابتدایی از مخزن مورد نظر می کنند. انجام این طراحی با طی کردن مراحلی که در ادامه بیان می شود همراه است:
- در مرحله اول بایستی محل دقیقی را برای احداث مخزن در نظر گرفت که تشخیص آن با بررسی عواملی همچون میزان شیب زمین و مقدار مسافت موجود میان مخزن و چاه آب میسر می گردد. انجام یک تشخیص درست و تعیین یک مکان مناسب برای مخزن می تواند با کاهش شدید هزینه ها همراه شود.
- در مرحله بعد محاسبات و سنجش های مربوط به مقدار آبی که قرار است داخل مخزن قرار بگیرد انجام می شود. بررسی این مسئله از اهمیت فراوانی برخوردار است. زیرا باعث می شود مخزن ساخته شده بزرگ تر یا کوچک تر از میزان آب مورد استفاده نباشد.
- در این مرحله فرد متخصص بایستی شکل هندسی مخزن را ترسیم نموده و آن را متناسب با شرایط خاک برداری انجام دهد. تا از به وجود آمدن مشکلات در مراحل دیگر جلوگیری کند.
لایه های ضخیم مخزن آب کشاورزی
خاک برداری و خاک ریزی
در این مرحله اقدامات مربوط به خاک برداری و ایجاد بستر مناسب برای قرار گیری لایه های مختلف مخزن صورت می پذیرد. این مرحله یکی از مشکل ترین و طولانی ترین گام های ایجاد مخزن است که با استفاده از ماشین های سنگین و تجهیزات مخصوص انجام می شود.
مراحل انجام عملیات خاک برداری عبارتند از:
- برداشتن خاک توسط ماشین های بیل مکانیکی و به وجود آمدن دیواره های اولیه
- ساختن دیواره های دارای شیب
- انجام حفر کانال های مخصوص و ایجاد محل مناسبی برای ترانشه در مجاورت مخزن
- به وجود آوردن کانال های مخصوص وارد و خارج شدن آب
- بردن خاک های بالا آمده از سطح زمین به نقاط دور دست
تمام این مراحل در مسیر استاندارد های موجود برای ساخت مخزن کشاورزی صورت می پذیرد و استفاده از این استاندارد ها باعث می شود از به وجود آمدن خطا جلوگیری شده و تمام مراحل یکی پس از دیگری با موفقیت انجام گیرد. در صورتی که قوانین و نکات موجود برای انجام حفاری و خاک برداری رعایت نشود می تواند موجب هدر رفت هزینه گشته و خسارات زیادی را در مراحل بعد به بار بیاورد.
بنابراین بهتر است برای انجام عملیات احداث این سازه ها به افراد متخصص مراجعه نموده و از تجربیات آن ها استفاده کنید تا کار ساخت، بدون صرف هزینه اضافی انجام شود.
بستر سازی و لوله کشی
در این مرحله مهندسین ساخت مخزن بایستی حساسیت زیادی را به خرج دهند تا بتوانند یک بستر مناسب برای قرار گیری حجم زیادی از آب را فراهم کنند. انجام هرچه بهتر این مرحله می تواند در صرفه جویی اقتصادی تاثیر بیشتری ایجاد نماید. بستر سازی معمولاً با استفاده از خاک های نرم صورت می پذیرد که این امر باعث می شود مواد اولیه کمتری مورد استفاده قرار بگیرد. در مناطقی که دارای خاک نرم هستند، می توان برای عملیات بسترسازی از بتن یا سیمان استفاده نمود.
البته امروزه اکثر مهندسان برای انجام این مرحله از ورق های ژئوتکستایل استفاده می نمایند که معمولاً جهت استفاده در مخزن های با عمق بالا کاربرد دارد وهزینه تامین آن نسبت به ورق های مشابه بیشتر است و به همین دلیل کشاورزان از این ورق ها کمتر استفاده می کنند. هر چقدر بستری که برای مخزن ایجاد می کنید کمتر ناهمواری داشته وعاری از سنگریزه ها باشد می تواند طول عمر بالاتری داشته و صدمات کمتری را برای لایه های مخزن به بار بیاورد.
مخزن های آب کشاورزی از سه نوع لوله کشی مجزا برخوردار هستند که عبارتند از: لوله های ورود آب، لوله مخصوص خروج آب و لوله هایی که برای سرریز آب در نظر گرفته شده اند.
استفاده از لوله های پلی اتیلنی برای مخازن آب همیشه بهترین گزینه به شمار میآید. چرا که این لوله ها مقاومت بسیار زیادی در برابر زنگ زدگی بر اثر تماس با آب داشته و در هنگام قرار گرفتن زیر نور آفتاب دچار پوسیدگی و ترک خوردگی نمی شوند.
این لوله ها به راحتی ذوب شده و می توانند اتصال خود را با لوله های دیگر برقرار کنند. عدم نشت آب از لوله های ساخته شده از پلی اتیلن باعث شده است تا کشاورزان از آنها برای انجام لوله کشی های مخزن آب بهره بگیرند. انجام نصب این لوله ها و طی نمودن مراحل لوله کشی مخزن باید توسط مهندسین متخصص انجام بپذیرد تا بهترین بازدهی را داشته باشد.
کنترل نهایی مخزن آب
محاسبه میزان ورق مورد نیاز
محاسبه نمودن مقدار ورقی که برای ساخت مخزن آب نیاز است با در نظر گرفتن اندازه مخزن صورت می پذیرد. انجام این محاسبات روش های خاص خود را داشته که توسط متخصصین مربوطه مشخص می شود. تشخیص میزان ورق مورد نیاز باید به صورت دقیق صورت بپذیرد تا بتواند به طور کامل تمام سطح مخزن را پوشش دهد و باعث بروز نقص در ساختار آن نگردد. انجام این محاسبات باید با در نظر گرفتن عرض ورق انجام شود و تقسیم بندی محاسباتی مخزن با توجه به طول و عرض ورق های مورد نظر مشخص گردد.
نصب ورق و نصب فنس
یکی از حساس ترین مراحل در روند احداث مخزن، نصب ورق است که توسط متخصصین جوشکاری انجام می شود. افراد با تجربه که جوشکاری این ورق ها را انجام می دهند از ربات هایی استفاده می کنند که برای این کار ساخته شدهاند و جوشکاری را با حداکثر دقت و کمترین زمان به پایان می رسانند. کیفیت جوشکاری انجام شده برای ورق ها از اهمیت بالایی برخوردار است و می توان گفت این مرحله ضامن طول عمر مخزن است.
در صورتی که جوش های متصل کننده به طور ناقص انجام شود ممکن است باعث بروز مشکلات عظیم و پر هزینه شود و تمام زحمات انجام شده را از بین ببرد. بنابراین جهت جلوگیری از این خطا های احتمالی و بر طرف نمودن نقص های موجود معمولاً بعد از اتمام این عملیات تست هایی برای اطمینان از صحت انجام جوشکاری انجام می گیرد.
با انجام این تست ها نگرانی از بابت وجود نقص در عملیات اتصال ورق ها وجود نخواهد داشت و کشاورز می تواند از داشتن یک مخزن کامل و محکم بهره ببرد.
هنگامی که ساختن مخزن به پایان رسید نوبت به انجام عملیات حفاظتی برای آن می شود. مخزنی که پر از آب است همیشه در معرض خطر ورود حیوانات به داخل آب و ایجاد صدمه به لایه های مخزن است و به همین جهت اغلب افرادی که مخزن آب احداث می کنند پس از پایان مراحل ساخت اقدام به نصب فنس در اطراف آن می نمایند. کشاورزانی که نصب فنس را جدی نمی گیرند در واقع امنیت مخزن را به خطر می اندازند.
فنس هایی که برای حفظ امنیت مخازن کشاورزی استفاده می شوند معمولاً از جنس فلز هستند تا بتوانند استقامت لازم را در برابر ضربه و فشار داشته باشند. در بعضی موارد استفاده از سیم های خاردار به عنوان یک باز دارنده از ورود به منطقه اطراف مخزن توسط کشاورزان دیده شده است.
کنترل نهایی مخزن
زمانی که تمام مراحل ساخت مخزن به پایان رسید و تست های مربوط به لایه ها و اتصال آنها انجام شد نوبت به کنترل پایانی می رسد. مهندسین سازنده مخزن با به کارگیری قوانین و رعایت نکات، آب را از چاه یا نهر به داخل مخزن منتقل می کنند. این انتقال توسط لوله کشی هایی که در مراحل قبل انجام شده است صورت می پذیرد تا صحت عملکرد لوله ها نیز مورد بررسی قرار بگیرد.
پمپاژ آب به داخل مخزن تا زمانی صورت می گیرد که آب تمام سطح آن را فرا گرفته و کاملاً پر شود. در این هنگام متخصصین مدت زمان معینی را صبر می کنند تا از عدم وجود منفذ در لایه های مخزن مطمئن شوند و میزان استقامت لایه ها را نیز در این مرحله مورد بررسی قرار میدهند. پس از انجام این مرحله افراد متخصص دریچه های خروجی را باز نموده و لوله کشی مربوط به خروج آب را چک می کنند.
در تمام این مراحل در صورت مشاهده هرگونه تداخل و عدم وجود عملکرد صحیح نسبت به رفع عیوب اقدام شده و در نهایت یک مخزن سالم و بدون مشکل تحویل فرد کشاورز داده خواهد شد.
